بیماری روانی و هر آنچه که لازم است بدانید
اختلالات یا بیماری روانی و انواع بیماریهای روانی از جمله مشکلاتی هستند که از دغدغههای دولتها و متخصصین روانشناس در سطح جهانی است. این روزها با توجه انواع مشکلات و استرسهایی که ساکنین شهرهای صنعتی متحمل میشوند نیاز است که مراقبت های طبی در حوزه انواع اختلالات روانی بیشتر شود. در ادامه قرار است که انواع موضوعات و سوالاتی که در زمینه انواع اختلالات روانی پرسیده میشود را پاسخ گوییم
اختلالات روانی
بررسی اجمالی بیماری روانی که اختلالات سلامت روان نیز نامیده میشود، به طیف گستردهای از شرایط سلامت روان اشاره دارد – اختلالاتی که بر خلق و خو، تفکر و رفتار شما تأثیر میگذارد. نمونههایی از بیماریهای روانی عبارتند از افسردگی، اختلالات اضطرابی، اسکیزوفرنی، اختلالات خوردن و رفتارهای اعتیادآور هستند. بسیاری از مردم هر از گاهی نگرانیهای مربوط به سلامت روان دارند. اما نگرانی در مورد سلامت روان زمانی به یک بیماری روانی تبدیل میشود که علائم و نشانههای مداوم باعث استرس مکرر شده و بر توانایی شما برای عملکرد تأثیر بگذارد. یک بیماری روانی میتواند شما را بدبخت کند و در زندگی روزمره شما، مانند مکتب، محل کار یا روابط، مشکلاتی ایجاد کند. در بیشتر موارد، علائم را میتوان با ترکیبی از داروها و گفتار درمانی (روان درمانی) مدیریت کرد.
علائم بیماری روانی
نشانه ها و علائم بیماری روانی بسته به اختلال، شرایط و سایر عوامل میتواند متفاوت باشد. علائم بیماری روانی میتواند بر احساسات، افکار و رفتارها تأثیر بگذارد. نمونههایی از علائم و نشانهها عبارتند از:
- احساس غمگینی یا ناراحتی
- تفکر آشفته یا کاهش توانایی تمرکز
- ترس یا نگرانی بیش از حد
- احساس گناه شدید
- تغییرات خلقی شدید از اوج و پایین
- کناره گیری از دوستان و فعالیتها خستگی قابل توجه
- انرژی کم یا مشکلات خواب
- جدا شدن از واقعیت (هذیان)
- پارانویا یا توهم
- ناتوانی در کنار آمدن با مشکلات یا استرسهای روزانه
- مشکل در درک و ارتباط با موقعیتها و افراد
- مشکلات مصرف الکل یا مواد مخدر
- تغییرات عمده در عادات غذایی و میل جنسی
- خشم بیش از حد
- خصومت یا خشونت
- تفکر خودکشی
گاهی اوقات علائم یک اختلال سلامت روان به صورت مشکلات جسمی مانند درد معده، کمر درد، سردرد یا سایر دردهای غیر قابل توضیح ظاهر میشود.
علل انواع اختلالات روانی
به طور کلی تصور میشود که بیماریهای روانی توسط عوامل ژنتیکی و محیطی مختلفی ایجاد میشوند:
صفات ارثی در بیماری روانی
بیماری روانی بیشتر در افرادی دیده میشود که خویشاوندان خونی آنها نیز بیماری روانی دارند. برخی از ژنها ممکن است خطر ابتلا به یک بیماری روانی را افزایش دهند و موقعیت زندگی شما ممکن است باعث آن شود.
قرار گرفتن در معرض عوامل محیطی قبل از تولد
قرار گرفتن در معرض عوامل استرس زای محیطی، شرایط التهابی، سموم، الکل یا مواد مخدر در دوران بارداری گاهی میتواند با بیماری روانی مرتبط باشد.
شیمی مغز
انتقال دهندههای عصبی مواد شیمیایی مغزی هستند که به طور طبیعی وجود دارند که سیگنالها را به سایر قسمتهای مغز و بدن شما منتقل میکنند. هنگامی که شبکههای عصبی مربوط به این مواد شیمیایی مختل میشوند، عملکرد گیرندههای عصبی و سیستمهای عصبی تغییر میکند و منجر به افسردگی و سایر اختلالات عاطفی میشود.
عوامل خطر یا ریسک فاکتورها
برخی عوامل ممکن است خطر ابتلا به یک بیماری روانی را افزایش دهند، از جمله:
- سابقه بیماری روانی در یکی از خویشاوندان خونی، مانند والدین یا خواهر و برادر
- موقعیتهای استرس زا در زندگی، مانند مشکلات مالی، مرگ یکی از عزیزان یا طلاق
- یک وضعیت طبی مداوم (مزمن)، مانند دیابت آسیب مغزی در نتیجه یک آسیب جدی (آسیب مغزی تروماتیک)، مانند ضربه شدید به سر
- تجربیات آسیب زا، مانند جنگ نظامی یا حمله
- استفاده از الکل یا مواد مخدر تفریحی
- سابقه سوء استفاده یا بی توجهی در دوران کودکی، دوستان کم یا روابط سالم کم
- یک بیماری روانی قبلی؛ بیماری روانی شایع است. از هر 5 بزرگسال، 1 نفر در هر سال به بیماری روانی مبتلا میشود. بیماری روانی میتواند در هر سنی شروع شود، از دوران کودکی تا سالهای بعدی بزرگسالی، اما بیشتر موارد زودتر در زندگی شروع میشوند. اثرات بیماری روانی میتواند موقت یا طولانی مدت باشد. همچنین میتوانید همزمان بیش از یک اختلال سلامت روان داشته باشید. به عنوان مثال، ممکن است افسردگی و اختلال مصرف مواد داشته باشید.
عوارض بیماری روانی
بیمار روانی عامل اصلی ناتوانی است. بیماری روانی درمان نشده میتواند باعث مشکلات شدید سلامت عاطفی، رفتاری و جسمی شود. عوارضی که گاهی با بیماری روانی مرتبط است عبارتند از:
- ناراحتی و کاهش لذت از زندگی
- درگیریهای خانوادگی
- مشکلات رابطه
- ایزوله سازی اجتماعی
- مشکلات تنباکو، الکل و سایر مواد مخدر
- از دست دادن کار یا (مکتب،پوهنتون) یا سایر مشکلات مربوط به کار
- مشکلات حقوقی و مالی
- فقر و بی خانمانی
- خودآزاری و آسیب رساندن به دیگران، از جمله خودکشی یا قتل
- سیستم ایمنی ضعیف شده؛ بنابراین بدن شما برای مقاومت در برابر عفونتها مشکل دارد
- بیماری قلبی و سایر شرایط طبی
چه زمانی باید به داکتر مراجعه کرد؟
اگر علائم یا علائم بیماری روانی دارید، به روانشناس یا یک متخصص روانشناس یا داکتر روانی مراجعه کنید. اکثر بیماریهای روانی به خودی خود بهبود نمییابند و در صورت عدم درمان، بیماری روانی ممکن است در طول زمان بدتر شود و مشکلات جدی ایجاد کند. اگر افکار خودکشی دارید افکار و رفتار خودکشی در برخی از بیماریهای روانی رایج است. اگر فکر میکنید ممکن است به خود آسیب برسانید یا اقدام به خودکشی کنید، فورا کمک بگیرید.
با یک دوست صمیمی یا عزیز ارتباط برقرار کنید. از سوی دیگر نیز اگر فرد مورد علاقه شما علائم بیماری روانی را نشان میدهد، در مورد نگرانیهای خود با او گفتگوی آزاد و صادقانه داشته باشید. ممکن است نتوانید کسی را مجبور به دریافت مراقبتهای حرفهای کنید، اما میتوانید تشویق و حمایت کنید. همچنین میتوانید به عزیزتان کمک کنید تا یک متخصص سلامت روانی واجد شرایط را پیدا کند و یک قرار ملاقات بگذارد. حتی ممکن است بتوانید به قرار ملاقات بروید. اگر فرد مورد علاقه شما به خود آسیب رسانده است یا قصد انجام آن را دارد، او را به شفاخانه ببرید.
جلوگیری از ابتلا به اختلالات روانی
هیچ راه مطمئنی برای پیشگیری از بیماری روانی وجود ندارد. با این حال، اگر شما یک بیماری روانی دارید، انجام اقداماتی برای کنترل استرس، افزایش انعطافپذیری و افزایش عزت نفس پایین ممکن است به کنترل علائم شما کمک کند. این مراحل را دنبال کنید:
- به علائم هشدار دهنده توجه کنید.
- با داکتر یا درمانگر خود کار کنید تا بدانید چه چیزی ممکن است علائم شما را تحریک کند.
- برنامه ریزی کنید تا بدانید در صورت بازگشت علائم چه باید بکنید.
- در صورت مشاهده هرگونه تغییر در علائم یا احساس خود با داکتر یا درمانگر خود تماس بگیرید.
- اعضای خانواده یا دوستان را برای مشاهده علائم هشدار مشارکت دهید.
- مراقبتهای طبی روتین دریافت کنید.
- معاینات را نادیده نگیرید یا از مراجعه به متخصصین خود صرف نظر نکنید، به خصوص اگر احساس خوبی ندارید.
ممکن است مشکل سلامتی جدیدی داشته باشید که باید درمان شود یا ممکن است عوارض جانبی دارو را تجربه کنید. وقتی به آن نیاز دارید کمک بگیرید. اگر صبر کنید تا علائم بدتر شوند، درمان بیماریهای روانی سختتر میشود.